Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία - Και όμως υπήρχε!

Οι πόρτες των ναών άνοιγαν αυτόματα μετά την ολοκλήρωση της θυσίας. Ρομπότ-υπηρέτριες σέρβιραν κρασί στους καλεσμένους και ο κινηματογράφος του Φίλωνα «έπαιζε» περιπετειώδεις μύθους.

ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ ΤΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ: Ενα εξαιρετικό αστρονομικό όργανο που απεικονίζει την ουράνια σφαίρα. Μετρούσε το γεωγραφικό μήκος και πλάτος των άστρων από οποιοδήποτε μέρος της γης και την απόσταση ήλιου-σελήνης

Η πλοκή ξεδιπλωνόταν με φωτορεαλισμούς, φωτιές να ανάβουν, ήχους κεραυνών να σκίζουν τον αέρα, πολύχρωμες φιγούρες να κινούνται ρυθμικά. Είναι σκηνές βγαλμένες από τους αυτοματισμούς του 20ού αιώνα που διαδραματίζονταν, όμως -όσο απίστευτο και αν φαντάζει- περισσότερα από 2.000 χρόνια πριν.

Μικρά δείγματα της τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων, στον θαυμαστό κόσμο της οποίας ξεναγεί το κοινό μια ενδιαφέρουσα έκθεση: πενήντα εκθέματα, αντίγραφα αρχαιοελληνικών τεχνολογικών επιτευγμάτων, φιλοξενούνται τις ημέρες αυτές στο Κουρσούμ Τζαμί των Τρικάλων, ένα ισλαμικό τέμενος το οποίο έχει μετατραπεί σε μουσείο. Εμπνευστής τους ο μηχανολόγος μηχανικός και εκπαιδευτικός κ. Κώστας Κοτσανάς, ο οποίος έχει αφιερώσει τη μισή του ζωή στη μελέτη και την κατασκευή εκατοντάδων αντιγράφων.

«Η εξέλιξη της σημερινής τεχνολογίας θα ήταν αμφίβολη αν δεν είχε προηγηθεί η ανέξοδη επανάκτηση της αρχαιοελληνικής τεχνολογίας από τον δυτικό πολιτισμό. Και αυτό μετά από 1.000 χρόνια ωρίμανσης της Δύσης»

«Σήμερα η εποχή μας είναι καθαρά τεχνολογική, τεχνοκρατική. Υπό αυτή την έννοια και ειδικά στις συνθήκες της κρίσης έχει ακόμη μεγαλύτερη αξία να μάθει η ανθρωπότητα πόσα οφείλει στους αρχαίους Ελληνες. Ηταν πρωτοπόροι όχι μόνο στη φιλοσοφία αλλά και στην τεχνολογία. Και μάλιστα εφηύραν εφαρμογές που χρησιμοποιήθηκαν ανεμπόδιστα και ανέξοδα από όλο τον κόσμο. Ενώ σήμερα οι πατέντες κατοχυρώνονται...».

Η ΥΔΡΑΥΛΙΣ ΤΟΥ ΚΤΗΣΙΒΙΟΥ: Είναι το πρώτο πληκτροφόρο μουσικό όργανο παγκοσμίως, εμφανής πρόγονος του σύγχρονου εκκλησιαστικού οργάνου. Εχει 24 πλήκτρα, δύο αντλίες παροχής αέρα, τον «πνιγέα», για σταθερή πίεση του αέρα και τους μουσικούς αυλούς

Ηλιακά ρολόγια, ξυπνητήρια, συναγερμοί θυρών, αυτόματα και ανυψωτικά μηχανήματα, καταπέλτες, ο αναλογικός υπολογιστής των Αντικυθήρων και το υδραυλικό ρολόι του Αρχιμήδη είναι μερικά μόνο από τα εκθέματα που καλύπτουν τη χρονική περίοδο από το 2000 π.Χ μέχρι το τέλος του αρχαίου ελληνικού κόσμου.

«Κοχλίες, βίδες, παξιμάδια, οδοντωτούς τροχούς, γρανάζια, ιμάντες, όλα όσα έχει ένα αυτοκίνητο, οι αρχαίοι Ελληνες τα είχαν ανακαλύψει», προσθέτει ο κ. Κοτσανάς. «Ουσιαστικά βρέθηκαν ένα βήμα πριν από την κατασκευή του. Αν οι συνθήκες ήταν διαφορετικές, θα το είχαν κάνει, ήταν θέμα χρόνου».

Ο ΤΕΤΡΑΝΤΑΣ ΤΟΥ ΙΠΠΑΡΧΟΥ: Ενα όργανο μέτρησης ευρείας χρήσης. Μετρούσε αστρονομικά μεγέθη στην τοπογραφία και την οικοδομική, γήινες αποστάσεις, όπως το ύψος ενός κτιρίου, ήταν εντοπιστής θέσης και ηλιακό ρολόι

Η κινητή έκθεση, η οποία έχει ταξιδέψει και στο εξωτερικό, μετά τα Τρίκαλα θα περιοδεύσει στο Αίγιο και το Ηράκλειο, ενώ όσοι ενδιαφέρονται να φιλοξενηθεί και στην περιοχή τους, μπορούν να λάβουν πληροφορίες μέσω της ιστοσελίδας www.kotsanas.gr

3ος αιώνας π.Χ.

Η αυτόματη υπηρέτρια του Φίλωνα

ΤΡΙΚΩΛΟΣ ΑΝΥΨΩΤΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ: Ο πρώτος γερανός κατακόρυφης ανύψωσης παγκοσμίως. Το φορτίο αναρτιόταν μέσω πολύσπαστων από την κορυφή της μηχανής και ανυψωνόταν με τη βοήθεια ενός οριζόντιου περιστρεφόμενου άξονα

Το πρώτο παράδειγμα εφαρμογής υδραυλικών βαλβίδων και υδραυλικών ελεγκτών στον κόσμο ήταν η αυτόματη υπηρέτρια του Φίλωνα. Τον 3ο αιώνα π.Χ. ο Φίλωνας ο Βυζάντιος κατασκεύασε ένα ανθρωποειδές ρομπότ με τη μορφή γυναίκας. Οταν κάποιος τοποθετούσε ένα άδειο κύπελλο στο αριστερό της χέρι, τότε αυτό κατέβαινε και πλησίαζε το δεξιό που κρατούσε μια οινοχόη. Η θεραπαινίδα γέμιζε το κύπελλο με κρασί και στη συνέχεια το αναμείγνυε με νερό ώστε να γίνει πιο ελαφρύ. Τη δυνατότητα να θαυμάσουν ένα αντίγραφο αυτού του επιτεύγματος έχουν όσοι επισκεφθούν το Μουσείο Αρχαιοελληνικής Τεχνολογίας που έχει ιδρύσει ο κ. Κώστας Κοτσανάς στο Κατάκολο Ηλείας.

Προορισμός

Ο χώρος προτείνεται από ξένους τουριστικούς οδηγούς ως απαραίτητος τόπος επίσκεψης, ενώ αποτελεί προορισμό για τους επιβάτες κρουαζιερόπλοιων που σταματούν στην περιοχή. Η είσοδος και η ξενάγηση στο μουσείο είναι δωρεάν και χιλιάδες μαθητές το επισκέπτονται κάθε χρόνο οργανωμένα. Το μουσείο ιδρύθηκε και λειτουργεί με την αστείρευτη αγάπη που τρέφει ο κ. Κοτσανάς για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και το μεράκι που έχει καταθέσει.

Παρότι το ελληνικό κράτος δεν στηρίζει την προσπάθεια, το μουσείο συντηρείται από τα φιλοδωρήματα των τουριστών οι οποίοι μένουν έκθαμβοι όταν αφιερώνουν λίγο χρόνο στα περισσότερα από 300 εκθέματα που φιλοξενούνται σε αυτό.

ΤΟ ΑΤΜΟΤΗΛΕΒΟΛΟ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΗΔΗ: Κανόνι που λειτουργούσε με ατμό. Η πρώτη επανασχεδίασή του έγινε από τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι που το ονόμασε architronito από τα «Αρχιμήδης» και «τιτρώσκω», δηλαδή τραυματίζω.

Ο ΠΑΛΙΝΤΟΝΟΣ ΚΑΤΑΠΕΛΤΗΣ: Ηταν πολεμική μηχανή, επινόηση του μηχανικού του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Διάδη του Πελλάιου. Εκτόξευε λίθους σε μεγάλες αποστάσεις